بررسی ادله محمد بن صالح العثیمین، بر عدم مجاز در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته حوزه علمیه قم و دانش پژوه موسسه دار الإعلام لمدرسة أهل البیت

2 استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

 
انکار مجاز در قرآن و در لغت عربی یکی از مبانی سلفیه است که در بسیاری از اعتقادات مانند نحوه تفسیر صفات الهی در آیات قرآن کریم نقش اساسی دارد . محمد بن‌صالح العثیمین به عنوان یکی از بزرگترین مفتیان معاصر سلفیت و وهابیت در آثار متعددی به نفی مجاز و ردّ ادله مثبتین مجاز پرداخته است. ادله‌ای مانند عدم استعمال مجاز توسط سلف و عدم صحت سلب از آیات قرآن ، از دلائلی است که باعث شده بن عثیمین به تبعیت از ابن قیم مجاز را طاغوتی برای تحریف روایات و آیات قرآن بدانند . در حالی که در روایات نبوی و کلمات دانشمندانی که در قرون اوّلیه اسلام می زیسته اند موارد متعددی از استعمال مجازی وجود دارد.علاوه بر این که عدم صحت سلب از قرآن نیز از طرفی در همه جا صحیح نیست و مبتلا به نقض است . از طرفی دیگر صحت سلب در صورتی باعث انکار آیات قرآن می شود که معنای حقیقی را نفی نماید در حالیکه صحت سلب معنای مجازی، علامت تشخیص حقیقت از مجاز است. اضافه بر این که آیاتی در قرآن وجود دارد که پذیرفتن معنای حقیقی آنها نادرست بودن محتوای آیه را در بردارد و توجیهات بن عثیمین نیز این نادرستی را رفع ننموده است. در نهایت اگر چه بن عثیمین منکر مجاز در قرآن است اما آیه«إِنِّی أَرَانِی أَعْصِرُ خَمْراً»را به معنایی مجازی تفسیر نموده و اسمی از مجاز نبرده است.

کلیدواژه‌ها