2
سطح سه حوزه علمیه قم و فارغ التحصیل موسسه دارالاعلام لمدرسة أهل البیت
چکیده
حیات برزخی مورد تأیید همۀ مذاهب اسلامی، سلفیه و وهابیت است و کسی در وجود آن شک ندارد؛ اما تفاوت اندیشۀ سلفیه و وهابیت با دیگر مذاهب اسلامی، در کیفیت و چگونگی حیات پیامبر در قبر است. قرائت وهابیت و سلفیه از وضعیت پیامبر در قبر، با قرائت اهلسنت متفاوت است. ازآنجاکه کیفیت حیات پیامبر از نظر اهلسنت، سلفیه و وهابیت خوب تبیین نشده است، بر آن شدیم در این نوشتار به بررسی کیفیت حیات پیامبر در قبر بپردازیم. طی تحقیقاتی، این نتیجه به دست میآید که بیشتر سلفیه و وهابیت منکر حیات جسمانی پیامبر در قبرند و قائلاند به اینکه روح پیامبر- ارتباطی به این بدن ندارد. گرچه گاهی همچون زمان جواب دادن به سلام متصل به این بدن میشود، برخی از آنها همچون ابنتیمیه و ابنقیم اعتقاد دارند روح پیامبر- گرچه در اعلی علیین است، اشراف بر قبر دارد؛ چنانکه خورشید بر زمین اشراف دارد و پیامبر صدای زائرانش را میشنود. درمقابل، علمای اهلسنت معتقدند که پیامبر- با همین جسم دنیوی در قبر زنده است؛ ولی نیاز به خوردن و آشامیدن ندارد. برخی علمای اهلسنت همچون سخاوی در این مسئله ادعای اجماع، و حتی برخی همچون سیوطی ادعای تواتر روایات حیات جسمانی پیامبر- کردهاند. علمای اهلسنت ادلهای برای حیات جسمانی پیامبر- در قبر میآورند. در این میان، شوکانی موافق علمای اهلسنت است و برخلاف سلفیه و وهابیت معتقد به حیات جسمانی پیامبر در قبر است.