بررسی تطبیقی دیدگاه امامیه و سلفیه (گرایش وهابیت تکفیری) در باب زبان قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای رشته وهابیت شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب (نویسنده مسئول)

2 استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب.

چکیده

زبان قرآن از مسائلی است که آرای مختلفی در رابطه ‌با آن در میان اندیشمندان، مطرح شده است. دیدگاه‌هایی چون زبان نمادین، زبان شاعرانه، اسطوره‌ای، تمثیلی، عرف عقلا، عرف عام و زبان ترکیبی از آن جمله‌اند. تحقیق پیشِ رو با روش تطبیقی _ مقایسه‌ای و جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای، دیدگاه امامیه و سلفیه، گرایش وهابیت تکفیری در باب زبان قرآن را بررسی می‌کند و پس از تبیین دیدگاه هر کدام از آنها در پی پاسخ به این پرسش بوده که دیدگاه قابل‌پذیرش کدام است و لوازم پذیرش دیدگاه ناصواب چیست؟ دو دیدگاه از این‌ جهت که هر دوی آنها گزاره‌های قرآنی را معنادار می‌دانند، همسو هستند. اختلاف عمدۀ دو دیدگاه در این است که امامیه، زبان قرآن را زبان عرف عقلا و قابل‌فهم برای همۀ مردم می‌داند، درعین‌حال قائل به ظهر و بطن‌داشتن قرآن و لزوم رجوع به ائمه( برای درک تمام حقایق آن هستند؛ اما سلفیه با نفی مجاز و تأویل در قرآن و منع به‌کارگیری عقل در فهم آن، زبان قرآن را زبان عرف عام و سطحی و همۀ ظواهر آن را عین حقیقت می‌دانند. لازمۀ پذیرش این قول، منتهی‌شدن آن به تشبیه و تجسیم خداوند متعال در آیات صفات خبری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها