تحلیل و بررسی مواجهه‌ی دوگانه مصطفی ‌طباطبایی با موضوع شفاعت در قیامت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پژوهشگر در پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی6، دانشجوی رشته مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب قم.

2 رئیس مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر(عج)

3 دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب.

4 استاد تمام جامعة المصطفی العالمیة.

5 عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

چکیده

نوشتار حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی دیدگاه مصطفی ‌طباطبایی، پیرامون شفاعت نگاشته شده است. شفاعت یکی از اصول مهم اعتقادی مسلمین است که علیرغم برخی اختلاف‌ها در حیطه و گستره آن، اصل آن مورد پذیرش عامه مسلمین است. طباطبایی که از او به‌عنوان مهمترین چهره شبه‌سلفی و جریان به اصطلاح «قرآنیان» یاد می‌شود، در قرائتی نوین از آیات، با استناد به آیاتی که شفاعت بت‌ها را نفی می‌کند، به انکار شفاعت مورد قبول مسلمانان پرداخته و ادعا کرده است که خداوند، مقامی با عنوان «شفیع» را در آسمان و زمین به رسمیت نمی‌شناسد. او با ارائه معنای غلط از شفاعت و انتساب آن به «پیشوایان و بزرگان» شیعه، آن را با عقیده فداء در مسیحیت و عقیده مشرکان درباره شفاعت بت‌ها یکسان دانسته و مسلمانان را «قبرپرست» خوانده است. وی در مواجهه با آیات اثبات‌کننده شفاعت، معنای تازه و مستحدثی از آن ارائه داده و آن را «اعلام بخشش» و یا «بدرقه گناه‌کار» تا بهشت تفسیر و شفیع را تنها «پیام‌رسان بخشش» می‌داند. اهمیت این مسئله، افزون بر ضرورت تبیین صحیح معارف اسلامی، از جهت پاسخ‌گویی به شبهات کسانی‌که از میان شیعیان برخواسته و خود را «قرآنی» معرفی می‌کنند، بیشتر می‌شود. در نگارش این مقاله که با روش توصیفی - تحلیلی انجام پذیرفته، تمامی آثار وی بررسی شده است. نتایج بیانگر رویکرد دوگانه طباطبایی در مقایسه شفاعت اسلامی با دیدگاه مسیحیان و نیز، تفاوت در معناشناسی شفیع است و هر دو رویکرد او با آیات قرآن، روایات صحیح‌السند شیعی و سنی و نیز اجماع مسلمین، در تضاد است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

سلفی پژوهی
دوره 8، شماره 16
دی 1401
صفحه 119-144

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار