1
استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
2
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی. تهران. ایران
چکیده
ترکی بنعلی (1984-2017م) از مشهورترین مفتیان گروه تروریستی داعش است. وی سخنرانیها و آثار متعددی در راستای دینیجلوه دادن داعش و جنایات آنها دارد که از جملهی آنها شرح کتاب «نواقض الاسلام العشرة» محمد بن عبدالوهاب است. چهارمین مورد از این نواقض دهگانه «حکم بغیر ما انزل الله» است که از دیدگاه بنعلی شش مرتبه دارد و به جز مرتبه اول آن یعنی گناه، باقی موارد یعنی حکم بغیر ما انزل الله در مسألهای خاص، تبدیل حکم خدا به حکمی دیگر، تشریع حکمی به جای حکم خدا، ادعای حق تشریع مطلق و امتناع بر حکم بغیر ما انزل الله موجب صدور حکم فقهی تکفیر و خروج از اسلام میشوند. مسئلهی این مقاله، بررسی و نقد دیدگاه بنعلی با روش «توصیف و تحلیل» است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مدعای بنعلی در تکفیر «حاکم بغیر ما انزل الله»، اولاً دچار تعارض و اضطراب درونی است، و او باید شرط استحلال و یا استکبار را در تکفیر تمام مراتب «حکم بغیر ما انزل الله» لحاظ کند؛ ثانیاً معارض با آموزههای قرآن و سنت در تفکیک اسلام از ایمان، و کفر اعتقادی از کفر عملی است؛ و ثالثاً مبتنی بر قاعدهی تفسیری بیاساسی است که موجب دوری بنعلی از میراث تفسیری اهل سنت گشته است.