واکاوی روش ابن‌تیمیه در تفسیر قرآن و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

چکیده

با وجود آثار فراوان در حوزۀ دین از ابن‌تیمیه، تفسیر مستقل و کاملی از قرآن کریم بر جا نمانده است؛ ولی تفسیر برخی آیات و سوره‌هایی از قرآن به صورت پراکنده و بیشتر در قالب استفتائات و با سویۀ کلامی از او در دسترس است که می‌توان با استفاده از آنها و دیگر آثار، روش کلی ابن‌تیمیه را در تفسیر متون دینی به دست آورد. ابن‌تیمیه برای تثبیت دیدگاه‌های قرآنی و روایی خویش، از شگرد اجماعات بی‎پایه و ساختگی فراوان استفاده می‏کند. وی با تردیدافکنی در جایگاه علمی و معنوی اهل بیت(، سلف بدون اهل بیت( را مرجع تفسیر قرآن و روایات قلمداد می‏کند. همچنین تفسیر گزینشی و جهت‌دار از آیات و روایات و ظاهرگرایی بی‌ضابطه از جمله روش‌های ابن‎تیمیه در تفسیر متون دینی است. این پژوهش، به شیوۀ توصیفى و تحلیلى، ضمن تبیین فرایند مؤلفه‌های فکری ابن‌تیمیه با استناد به آثار وی به‏ویژه مجموعه‌های تفسیری منسوب به وی، روش ابن‌تیمیه را در فهم و تفسیر کتاب و سنّت، واکاوی و نقد کرده است که طبعاً از رهگذر آن می‌توان به برخی از روش‌‌های تفسیری وهابیت نیز پی برد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات