2
سطح 4 حوزه علمیه قم و استاد یار دانشگاه جامعة المصطفی العالمیة.
چکیده
در دهههای اخیر، جهان اسلام و تحولات آن از خبرسازترین بخشها در دنیا بوده است. در این میان، برخی شخصیتها از نقش و اهمیت بالایی برخوردار بوده که سید قطب از جمله آنهاست؛ در واقع تاثیرگذاری وی، بیش از آنکه ناشی از شخصیت ممتاز یا سطح علمی بالای او باشد، از عوامل دیگری نشأت میگیرد. ناکارآمدی ادبیات اخوانالمسلمین، فقدان ایدئولوژیک کارآمد در زمان وی، تجویز قیام علیه حاکم در عالم اهل سنت، شرایط تاریخی جامعه مصر، ارائه ایده نو در مورد حکومت و جامعه اسلامی و اعدام وی از جمله این عوامل میباشد؛ همچنین، وجود شخصیتی مانند جمال عبدالناصر و مجموعه مسائل مربوط به آن، همگی فضایی را ایجاد نمود که مخاطبِ هیجانزده در جامعه مصر، راه حل مشکلات خود را در محقق کردن جامعه ایدهآلی ببیند که سید قطب ترسیم کرده بود؛ در نتیجه، تاثیر گسترده سید قطب بیش از آنکه از اندیشههای ممتازی نشأت گرفته باشد، به سبب شرایط زمانی خاص او و تقاضای جامعه بوده و در همین راستا، کتابِ تاریخی «معالم فی الطریق» که با شور و حماسه و غیرت خاصی نوشته شده، به مرامنامه حرکتهای اسلامگرا در مصر تبدیل گردیده و بعدها نیز، در حرکتهای اسلامی دیگر نقاط جهان اثرگذار بوده است. این مقاله، پژوهشی است که به درک علل تاثیرگذاری آثار سیدِ قطب بر جریانهای سیاسی اسلامگرای معاصر میپردازد.