بررسی مبنای فهم سلف از دیدگاه ابن‌تیمیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب

2 استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

از ابن­تیمیه به‌عنوان یکی از پیشگامان طرح حجیت فهم سلف، نام ‌برده می­شود. او با تضییق مفهوم سلف، سلف را فقط شامل افرادی می­داند که در سه قرن اول اسلام زندگی می‌کردند. طبق این نظر، علمای خلف، شایستۀ فهم متون دینی نیستند و باید فهم خویش را با فهم سلف تصحیح کنند؛ زیرا فهم سلف بر خلف برتری دارد. هدف این مقاله، بررسی این سؤال است که آیا این مبنا حجیت دارد یا نه؟ آیا حجیت فهم سلف، اطلاق دارد یا مقید است؟ اساس بسیاری از فرقه‌های انحرافی به‌ویژه وهابیت به نظریه­های ابن­تیمیه برمی­گردد؛ ازاین‌رو در این مقاله، دیدگاه ابن­تیمیه بررسی می­شود. در این پژوهش پس از تحلیل و بررسی دیدگاه ابن­تیمیه در فهم سلف، به این مطلب دست پیدا کردیم که دلایل مورداستناد ابن‌تیمیه در حجیت فهم سلف یا دلالتی بر حجیت فهم سلف ندارند یا دلیل، اخص از مدعاست و گاهی دلایل، خلاف عقل و شواهد تاریخی می­باشند. این موضوع، خود ما را به این نکته رهنمون می­سازد که فهم سلف به‌عنوان یک مبنا، علمیتی ندارد.

کلیدواژه‌ها